πίθηκοι

πίθηκοι
Θηλαστικά διάφορων διαστάσεων και μορφών, που αποτελούν την τάξη των πρωτευόντων. Το κρανίο τους χαρακτηρίζεται από το ότι έχει τις κογχιακές κοιλότητες καθαρά ξεχωριστές από τις κροταφικές και στραμμένες προς τα εμπρός. Η οδοντοφυΐα είναι πλήρης, περιλαμβάνει δηλαδή όλους τους τέσσερις τύπους δοντιών: κοπτήρες, κυνόδοντες, προγομφίους και γομφίους. Τα μεγάλα δάχτυλα των ποδιών βρίσκονται πάντοτε απέναντι από τα άλλα δάχτυλα, γι’ αυτό τα πόδια είναι ικανά για σύλληψη και το χαρακτηριστικό αυτό έδωσε στους π. το εσφαλμένο όνομα τετράχειρα· οι αντίχειρες, αντίθετα, δεν είναι γενικά απέναντι από τα άλλα δάχτυλα. Οι παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών δεν έχουν τρίχωμα· κατά το βάδισμα, οι ανθρωπόμορφοι π., αντί για τις παλάμες, ακουμπούν, συνήθως, στο έδαφος το επάνω μέρος των δαχτύλων των μπροστινών άκρων. Το σώμα καλύπτεται σχεδόν τελείως από τρίχωμα, που μερικές φορές έχει ζωηρά χρώματα. Εκτός από την οικογένεια των Καλλιτριχιδών (3-4 μικρά σε κάθε τοκετό), οι θηλυκές γεννούν ένα μόνο μικρό, ύστερα από κύηση που διαρκεί από τρεις ως εννέα μήνες, ανάλογα με τα είδη· οι γαλακτοφόροι αδένες είναι δύο και βρίσκονται στην περιοχή του στήθους. Κατά το μεγαλύτερο μέρος, οι π. ζουν συχνά στα δέντρα και είναι συνήθως ημερόβιοι. Όλα σχεδόν τα είδη ζουν στις θερμές περιοχές· μερικά μόνο ζουν σε ορεινές ζώνες με κλίμα σχετικά ψυχρό. Οι π. υποδιαιρούνται σε δύο υποτάξεις: τους κατάρρινους και τους πλατύρρινους. Οι κατάρρινοι, που υποδιαιρούνται στις δύο οικογένειες των Πογγιδών ή Ανθρωπομόρφων και των Κερκοπιθηκιδών, είναι οι πιο εξελιγμένοι π. Έχουν τα ρουθούνια στραμμένα προς τα κάτω και χωρισμένα μεταξύ τους από ένα όχι ευρύ διάφραγμα. Η οδοντοφυΐα περιλαμβάνει 32 δόντια. Η ουρά, που υπάρχει μόνο σε λίγα είδη δεν είναι συλληπτήριο όργανο· ο αντίχειρας είναι απέναντι από τα άλλα δάχτυλα, αλλά συχνά υποτυπώδης. Οι κατάρρινοι, με εξαίρεση τους ανθρωπόμορφους έχουν γναθικούς θύλακες, όπου συσσωρεύουν μέρος της τροφής. Είναι διαδομένοι στην Αφρική, στην Ασία και ένα είδος τους, ο μακάκος (macacus innus) ζει και στο Γιβραλτάρ. Περιλαμβάνουν ένα μεγάλο αριθμό ειδών και μορφές μεγαλύτερων διαστάσεων. Οι πλατύρρινοι χαρακτηρίζονται από ευρύ ρινικό διάφραγμα και από ρουθούνια που απέχουν μεταξύ τους. Έχουν μέσες ή μικρές διαστάσεις, ευκίνητη και κομψή διάρθωση. Το κεφάλι, στρογγυλωπού γενικά σχήματος, έχει μικρό ρύγχος· η οδοντοφυΐα αποτελείται από 36 στοιχεία στην πολυάριθμη οικογένεια των Κηβιδών και από 32 στοιχεία στην οικογένεια των Καλλιτριχιδών ή Απαλιδών, που έχει 4 γομφίους λιγότερους από την άλλη. Οι π. της δεύτερης αυτής υπόταξης δεν έχουν γναθικούς θύλακες ούτε τυλώματα στους γλουτούς· η ουρά είναι μακριά και συχνά συλληπτήρια· το πρώτο δάχτυλο δεν βρίσκεται ποτέ απέναντι από τα άλλα δάχτυλα. Οι πλατύρρινοι ζουν στην Αμερική από την Αργεντινή ως το νότιο Μεξικό και από τον Ατλαντικό ως τις Άνδεις. Από τους π. που έχουν εξαφανιστεί αναφέρουμε το γένος ανθρώποψ(anthropops), που ανήκε στους πλατύρρινους και του οποίου απολιθωμένα λείψανα βρέθηκαν στα μειοκαινικά εδάφη της Παταγονίας. Απολιθώματα κατάρρινων βρέθηκαν σε πλειοκαινικά εδάφη της Γαλλίας, σε μειοκαινικά στρώματα της Μικράς Ασίας και επίσης σε αιγυπτιακά εδάφη του ολιγόκαινου. Οι πίθηκοι ή πρωτεύοντα αποτελούν την υψηλότερη τάξη της ομοταξίας των θηλαστικών: αριθμούν περισσότερα από τριάντα ζώντα γένη. Ένα από τα τυπικά χαρακτηριστικά τους είναι ότι το μεγάλο τους δάχτυλο βρίσκεται απέναντι από τα άλλα, γεγονός που κάνει τα πόδια τους ικανά να συλλαμβάνουν. Η τάξη υποδιαιρείται σε δύο υποτάξεις: τους κατάρρινους, διαδομένους σε Αφρική, Ασία και Ευρώπη, και τους πλα-τύρρινους, που ζουν στην Αμερική. Οι κατάρρινοι αριθμούν δύο οικογένειες, τους Πογγίδες ή Ανθρωπόμορφους και τους Κερκοπιθηκίδες. Οι πλατύρρινοι αριθμούν επίσης δύο οικογένειες, τους Κηβίδες και τους Καλλιτριχίδες ή Απαλϊδες: 1) γορίλας· 2) σάίμίρι το σκιουροειδές· 3) γκερίζα· 4) ουραγκουτάγκος· 5) ουλόκ· 6) υλοβάτης ο λευκόχειρ· 7) σειληνός ή ουαντερού· 8) μανδρίλος· 9) κήβος ο καπουκίνος· 10) ατελής ο βεελζεβούλ· 11) η κόκκινη αλουάτα· 12) ουιστιτί· 13) άωτος με τρεις ταινίες· 14) πίθηκος ο μακρόουρος· 15) πιθηκία η λευκοκέφαλη· 16) μυκητής ο μέλας. Γενικά οι πίθηκοι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ζωολόγους και αποτελούν αντικείμενο επιστημονικών πειραμάτων και μελετών. Πίθηκοι στο ζωολογικό κήπο της Μόσχας (φωτ. ΑΠΕ).

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • πίθηκοι — πίθηκος ape masc nom/voc pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ανθρωποειδή ή ανθρωποειδείς πίθηκοι — Ομάδα ανώτερων πρωτευόντων θηλαστικών, που μαζί με την οικογένεια των ανθρωπιδών, η οποία σήμερα αποτελείται μόνο από το γένος άνθρωπος, συγκροτούν την υπεροικογένεια των α. Περιλαμβάνει δύο οικογένειες, των υλοβατιδών (γίβωνες ή μικροί α.… …   Dictionary of Greek

  • αλουάτα — Πίθηκοι που ανήκουν στο μοναδικό γένος α. της υποοικογένειας των αλουατινών και αποκαλούνται πίθηκοι βρυχώμενοι (παλαιότερα μυκητές), επειδή στριγκλίζουν, προπάντων πριν βγει ο ήλιος το πρωί, το βράδυ με τη δύση του ήλιου και όταν προμηνύεται… …   Dictionary of Greek

  • άνθρωπος — Το ανθρώπινο ον, ο πιο εξελιγμένος οργανισμός που ζει στην υδρόγειο. Homo sapiens (ά. έμφρων ή λογικός)είναι ο επιστημονικός όρος, στη συστηματική ταξινόμηση διπλής ονομασίας για το γένος (homo, ά.)και το είδος (sapiens, λογικός)στο οποίο ανήκει… …   Dictionary of Greek

  • πρωτεύοντα — (primates). Τάξη θηλαστικών, τα οποία, αν και διατήρησαν πρωτεγενείς χαρακτήρες, εμφανίζουν ανωτερότητα σε σχέση με άλλα παρόμοια. Στην τάξη αυτή ανήκουν ζώα που διαθέτουν μεγάλο και πολύπλοκο εγκέφαλο, όπως οι πίθηκοι λεμούριοι και οι τάρσιοι.… …   Dictionary of Greek

  • κατάρρινοι — Υπόταξη των πρωτευόντων. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι τα ρουθούνια τους είναι στραμμένα προς τα κάτω και χωρίζονται από ένα στενό ρινικό διάφραγμα. Οι κ. περιλαμβάνουν τα πρωτεύοντα του Παλαιού Κόσμου και διακρίνονται σε δύο… …   Dictionary of Greek

  • ζωολογικός κήπος — Χώρος συγκέντρωσης ζώων, γενικά εξωτικών, που εκτρέφονται σε περιβάλλοντα με συνθήκες όσο το δυνατόν όμοιες με αυτές των περιοχών προέλευσής τους. Οι σημερινοί ζ.κ., οργανωμένοι με κριτήρια που αποκτήθηκαν ιδιαίτερα τον 19o αι., δεν έχουν μόνο… …   Dictionary of Greek

  • μειόκαινο — Γεωλογική περίοδος που αποτελεί υποδιαίρεση του καινοζωικού αιώνα της ιστορίας της Γης. Ο καινοζωικός αιώνας συνεχίζεται μέχρι σήμερα και έχει διαρκέσει 70 εκατομμύρια χρόνια, τα 69 από τα οποία ανήκουν στην υποδιαίρεση που λέγεται τριτογενές και …   Dictionary of Greek

  • ουιστιτί — Κοινή ονομασία με την οποία χαρακτηρίζονται οι πλατύρρινοι πίθηκοι του γένους καλλίθριξ (callithrix) της οικογένειας των καλλιτριχιδών ή απαλιδών. Τα μικρά αυτά πρωτεύοντα, που είναι τα περισσότερα δεντρόβια, ζουν σχεδόν όλα στα τροπικά δάση της… …   Dictionary of Greek

  • PITHAULES — apud Flav. Vopiscum in Carino, c. 19. Centum salpistas unô crepitu concinentes et centum camptaulas, choraulas centum, etiam pithaulas centum, pantomimos et gymnicos mille etc. Ubi Palatinus liber scriptum habet, Pythaulas, atque ita passim ac… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”